Een onderzoek van de Duitse consumentenbond naar de rentes die banken vragen
voor rood staan, zorgde vorig jaar voor een relletje bij onze oosterburen.
Gemiddeld bleek lenen via de betaalrekening maar liefst 12,4 procent te
kosten, met uitschieters boven de 18 procent.
De banken zelf konden bij de Europese Centrale Bank voor 1 procent (nu: 0,75
procent) aan liquiditeit komen, dus de rentepercentages werden door veel
Duitsers als excessief gezien.
Maar de Duitse banken noemden de hoge rente noodzakelijk. Zij stelden dat het
relatief duur is om de kleine bedragen administratief te verwerken en dat er
een grote kans op wanbetaling is. Die kosten worden doorberekend in de
rente.
Banken zitten fout
Wie had er gelijk? De Duitse overheid liet het uitzoeken. Het resultaat van
dat onderzoek werd donderdag in Süddeutsche Zeitung gerapporteerd.
De korte versie: Duitse banken zitten fout. Rood staan brengt geen hoge kosten
voor de bank met zich mee en het risico op wanbetaling is betrekkelijk
gering.
Het is een behoorlijk vernietigend rapport. Volgens de onderzoekers levert een
lening via de betaalrekening slechts in 0,3 procent van de gevallen een
probleem op voor de bank. Bij ander consumentenkrediet is dat 2,5 procent.
Het geld dat rente-inkomsten uit rood staan zijn volgens de onderzoekers dan
ook veel hoger dan de kosten.
Banken verdienen er goed aan en gebruiken de extra inkomsten om de winst te
verhogen of om andere financiële producten die te subsidiëren. Met het geld
dat eenvoudig verdient wordt aan klanten met een negatief saldo op de
betaalrekening, maakt de bank producten die moeilijker aan de man zijn te
brengen, of waar de concurrentie groter is, goedkoper.
Zijn onze banken anders?
In Duitsland lijkt een nieuw relletje geboren. Maar hoe zit het in Nederland.
Doen onze banken het anders dan de Duitse?
Als je naar de rentepercentages kijkt zeker niet. Ook hier is rood staan enorm
duur. Nederland kent een wettelijk maximum voor rente, waar de banken dicht
naar toe kruipen. Dat wettelijke maximum is 12 procent plus de geldende
wettelijke rente van (op dit moment) 3 procent. Meer dan 15 procent rente
vragen is dus niet toegestaan.
Daar houden alle banken zich net aan. ING zeilt met een rente van 14,5 procent
het scherpst aan de wind, op de hielen gevolgd door ABN Amro (14,1%).
Rabobank rekent 12,9 procent rente op rood staan. SNS is het goedkoopst met
11 procent, al is goedkoop een vreemde term voor zo'n enorm rentepercentage.
(zie tabel rechts)
Werkelijke kosten nog hoger
De werkelijke jaarlijkse kosten voor rood staan, zijn zelfs nog wat hoger. De
banken rekenen op hun websites netjes voor wat het effectieve
rentepercentage inclusief alle bijkomende kosten is. Die bestaan onder
andere uit de standaard kosten voor een betaalrekening. Je kunt immers pas
rood staan als je een rekening hebt.
Inclusief deze kosten loopt het rentepercentage bij ING op naar ruim 16
procent (bij een negatief saldobedrag van 1000 euro, gedurende 3 maanden).
ABN Amro rekent effectief 16,1 procent, Rabobank 14,9 procent.
Met dergelijke percentages lijkt de Duitse verontwaardiging ook op de
Nederlandse situatie van toepassing. De Autoriteit Financiële Markten (AFM)
echter, laat desgevraagd weten geen onderzoek te hebben gedaan of te kennen
naar de mate waarin Nederlandse banken geld verdienen aan rood staan.
Klantgericht werken
Het onderwerp heeft echter wel de aandacht van de AFM. Banken hebben na het
uitbreken van de kredietcrisis beloofd om klantgericht te gaan werken, en
daar houdt de toezichthouder ze graag aan.
Bijvoorbeeld door ze te dwingen om klanten die langdurig rood staan actief te
benaderen met een aanbod voor een goedkopere persoonlijke lening. Of, nog
beter, af te spreken hoe en wanneer de klant zijn saldo gaat aanvullen.
De hoogte van de rente op rood staan komt eventueel ter sprake als de nieuwe
regels over productontwikkeling in de financiële sector in gaan. Volgens de
huidige planning moet dat op 1 januari 2013 zijn.
Dan wil de AFM onder andere gaan kijken hoe financiële producten tot stand
komen en of prijzen, kosten en rentes redelijk zijn. Mogelijk krijgen dan
ook de hoge rentes op rood staan nieuwe aandacht van de toezichthouder.
Tot die tijd doen Nederlanders er goed aan langdurig roodstaan tot een minimum
te beperken.
Wat kost rood staan bij Nederlandse banken? *
ING: 14,5% (16,2%)
ABN Amro: 14,1% (16,1%)
ASN: 10% (11,3%)
Regiobank: 12,5% (15,1%)
SNS: 11% (14,3%)
Triodos: 12%
Rabobank: 12,9% (14,9%)
*Tussen haakjes staan de maximale jaarlijkse kosten, zoals opgegeven door de
banken, inclusief kosten van bijvoorbeeld de betaalrekening, teruggerekend
naar een rentepercentage. Geldt bij een roodstand van 1000 euro, gedurende
90 dagen. Triodos geeft deze maximale jaarlijkse kosten niet.
Lees ook op Z24.nl:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl